نۆ ڕێنمای بۆ ژیری مێشکی کورد
بهدرێژای چهندسهدهوچهرخی ژیاوی کۆنونوێ..(مرۆڤ) بهگشتی وکوردبهتایبهت هێندهی گرنگی بهڕوکهش وفۆرمو بابهتی ههنوکهی داوه هێندهگرنگی بهرهههندهئهقڵانیوژیرییهکانی مێشکوتێفکرینی خۆی نهداوه،وهلێ بهم دوواییانه لهپاش ههوڵوشهونوخونییهکی زۆرکۆمهڵێک پسپۆڕوشارهزالهئهنجامی توێژینهوهوبهدواداچونی وردوچڕوپڕ.گهیشتونهته دهرئهنجامو ههڵچنینی چهندڕێنماییهک،کهبهشێوهیهکی بهرچاووئاڕاستهکراوکارلهژیری مێشکی مرۆڤ دهکات… (ژیری) ئهوخواستهی کهئهشێت ئارهزووی بهچنگ کهوتنی ههمووکهسێک بێت ڕهنگهزۆرێک لهئێمه دهمانهوێت مێشکمان لهوهی کهههیهزیاترژیربێت،هاوکات ماندووبونیش نهزانێت چییه؟،دیارهئهم باسانه لهوڵاتهئاراموژیرهکان،ئهوکۆمهڵگایانهی کهههمیشه لهخهمی داهێنان توێژینهوهی نوێن بۆباشترگوزهرانی تاک کۆشش دهکهن گرنگیهکی زۆری پێدهدرێت…گهرچی ئێمهبهچهندپلهوبهچهندئاستێک لهدوای ئهوانین،بهڵام ئهمهئهوهناگهێنێت کهئێمهش نهتوانین سودلهم ڕێنمایانهوهربگرین،لانی کهم گهربۆخۆشمان نهبێت بۆسیاسی وبلیمهتهکانو وهچهی دوای ئێمهونهوهودانای داهاتومان،..رهنگهئهم بابهتهبۆزهمهنێکی ترولهسایهی دهسهڵاتێکی تردابابهتێکی بهسوتربێت(نۆ)ڕێنمایهکهی ژیری مێشک لهڕاستیدابهرههمی ماندوبونوتێکۆشانی خهم خۆرانی بیروهۆشمهندی مرۆڤایهتین مهبهستم بووسیاسهتمهدارو ڕۆشنفیکرانی کوردگهرکاتیان ڕهخساند بۆخوێندنو خوێندنهوهئاوڕێک لهم ڕێنماییانهبدهنهوه لانی کهمبۆگهشهکردن بهتواناعهقڵیهکانیان تابتوانن ژیرترلهوهی کهئێستابهدی دهکرێت بیربکهنهوهو وتوانای داهینانی سیاسی وبیری نوێشیان ههبێت.
ڕێنمای یهکهم
مۆدافێل…مۆدافێل تابلێتێکهههوڵ دهدات گهشهبه90% ماندوبونی مێشک بداتوگرژییهکانی چارهسهردهکات وای لێدهکات ههمیشه ئامادهبێت بۆبیرکردن،وجێبهجێکردنی ئهوفهرمانانهی کهبهمێشک دهدرێت ،توێژهرهکان لهم بوارهدالهتاقی کردنهوهی ئهم جۆره کابسولهن بهسهربهساڵاچوهکان بۆیارمهتی دانیان لهکارکردنی بڕێکی زیاتروباشتر لهمێشکیان.
*ئهشێت ههندێک لهسیاسهتمهدارهبهساڵاچوهکانمان ،ئهوانهی کهنایانهوێت دان بهپیربوونیان بنێن.پێویستییان بهم جۆره کابسولهههبێت بهتایبهت ئهوانهی کهتوشی نهخۆشی لهبیرکردن بوون..ئهوانهی کهپێویستاین بهوهههیهمێشکیان گهنج بێتهوهنهک ڕهنگی قژوشتی ترڕهنگهنرخی ئهم تابلێتهکهمێک گرانبههابێت بهڵام هێندهی ڤیاگراگران نرخگران نییه ئهشێت لهڤیاگراش بهسودتربێت بۆیهسیاسییهبهرێزهکان،ودهستڕۆیشتوهکان ئهتوانن لهڕێگهی کهناڵهکانی پهیوهندیان بهئهوروپا بهئاسانی ئهم کابسولهیان دهستبکهوێت.هیچ نهبێت وادهی خڵهفاویان.بۆوادهیهکی نهزانراودوابخهن.
ڕێنمای دووهم
خواردن ڕۆڵێکی گهورهدهبینێت لهشێوهی کارکردنی مێشک ڕونترجۆری خواردن کاردهکاته سهرڕێژهوتوانی مێشک لهکارکردندا،،،تازهترین توێژینهوهئهوی دهرخستوهکهخواردنی پرۆپتینات بهڕێژهیهکی باش یارمهتی مێشک دهدات بۆزیرهکی…
*لهوباریهوه شارهزایان دهڵێن کهخواردنی ماشهسپی لهگهڵ ژهمی بهیانیان وههێلکه لهگهڵ ژهمی نیوهڕوان زۆر بهسوده بۆخزمهتکردنی هۆرمۆنهکانی ئهوبواره…داخهکهم کوردلهتاوفاسۆلیاخواردن فریای هیچ جۆرهخواردنێکی تر ناکهویت،تامی زۆریشیانی نهکردوه….جاباشتروایهکورد لهبهرئهوهی بهفاسۆلیاخواردنی سێ ژهمهکههیچی نهکردوهبههیچومێشکی ههر وهک خۆی ئیش دهکات دهست لهفاسۆڵیاخواردن ههڵگرێتوڕووبکاتهماشهسپی….بهڵكاهیچ نهبێت کهمێک نرخی فاسۆلیا دابشکێتودڵومێشکی پیاوهکانیش،بهخواردنی ماشهسپی چاک بێتهوه…زۆرجارئهبیستین باشترین ڕێگهبۆچونهناودڵی پیاوێک جوانی ئافرهتهکهیه،بهڵام ئهم قسهیهزۆرراست نییه..بگرهزۆرڕێی تێئهچێت ههندێک جارژن بههۆی چێشته خۆشهکانی بتوانێت باشتروکاریگهرتربچێتهناومێشکودهرونی پیاوهکهیهوه،ئهوهی کهوای کردوه ژنی کوردی نهیتوانیبێت بچێتهمێشکی پیاوهکهیهوه زۆرخۆری برنجوفاسۆڵیاییه.نهک شتی تر.
ڕێنمای سێههم
گوێگرتن لهمۆسیقای کلاسیکی کۆن هاندهرێکی ترهبۆگهشهپێدانی مێشک لهوش زیاتر،گهرخۆت مۆسیقاژهن بیت ئهواسودهکهی دووئهوهندهی گوێگرتنه….
*لهم بارهیهشهوه”مۆزارت”ومۆسیقاکهی لهپێشهوهی ئهومیوزیکهکلاسیکیانهن کهڕاهێنهرهکان بانگێشی بۆدهکهن،ئهنشتاین یهکێک بوهلهههرهعاشقهبهناوبانگهکانی مۆسیقای مۆزارت…ڕهنگهههرمۆسیقاکهی مۆزارت بوبێت وای کردبێت ئهنشتاین زانابێت نهک شتێکی تر.ئهوهی کهواشی کردوهئێمهدواکهوتوبین،وزانامان تیاههڵنهکهوێت ومێشکمان وهک گۆمهئاوێکی مهنگو وهستاو بێتهبهرچاوپێشخۆمان نهبینین ئهوهیهکهئێمهئاشقی مۆسیقانین ئێمهمیلهتێکین ڕقمان لهمۆسییقاژهنووسحری ئاوازی جوانه…ڕهنگهکاتی گوێگرتنمان بۆمۆسیقاکهمبێتوبواریشمان بۆمۆسیقاوتروتهشقهڵهی وانهبێت بهڵام بۆچی ڕکمان له مۆسیقابێت..بۆچی مۆسیقامان خۆش ناوێت من ئهپرسم ئێمهمیلهتێکین دژایهتی کردنی مۆسیقاوئاوازهکان بهمیراتی بۆمان ماوهتهوهیاخود….ئهمیش وهکزۆری تربهدهسیسهبۆمان خزێنراوهتهفهرهنگهکهمان یاخودجهنگهڵی ژیانوڕاکهڕاکهو سهماومیلۆدییهکانی پارهکۆکردنهوه،مۆسیقاوههمووشتێکی لهبیربردوین…چی دهبوو..!؟ لهپاش کهوتنی سهدام ولهڕۆژی لهسێدارهدانهکهی لهجیات ئهوههمووگوتارهلهجیات ئهوههمووکات سهرفکرنده،لهجیات ئهو ههمووکۆڕوکۆبونهوانه،لهجیات ئهوههمووگازندهیهلهسیابهختی خۆمان بهڕوداوی لهسێدارهدانهکهی سهدام مۆسیقایهکامان دابهێنایهیهتیایدا جێگهی ههموو ئهوبهدکاریانهی بگرتایهکهسهدام دهرههق بهئێمهی کردوه،کهمێکێش ماندوبوونی هزرمان کهمبکردایهوبارگرانیمان لهسهر شانی خۆمان لابردایه.
ڕێنمای چوارهم
ڕاهێنانی دهروونی….بۆمنداڵان زۆرگرنگهکهتوانای چارهسهرکردنی هاوکێشهبیرکاریهکانیان لائاسانوسانا کهین باشترین ڕێگهش بۆپێکانی ئهوئامانجه،ڕاهێنانیانهلهسهرمیکانۆی کاغهزوهدروست کردنی تابلۆیهک لهپاش پهڕشوبڵاوکردنوبهسهریهکداشکانی پارچهکانی بهسهریهکدا.
*ئهوهی ڕاستی بێت ئێمهمنداڵهکانمان هێشتالهپشتی باوکیانن لهسهرتۆڵهکردن ولاسایکردنی گهورهکان ڕادههێنین،لهگهڵ لهدایکبونیشیان منداڵییان لێزهوتدهکهین ئهوهتانێ لهپاش ڕۆژێک لهسێدارهدانی سهدام منداڵێکی نۆساڵانهلهژێرکاریگهری دیمهنهکانی لهسێدارهدانی سهدام…سهددام ئاساخۆی دایهبهرپهتی سێدارهدان ،دیمهنکهههریهک دیمهن بووئهوهی سهدام لهبهرجیانیهتکردن بهڵام ئهمهی منداڵهکهبۆخۆشی وگاڵتهی منداڵانولاسایکردن.لهوهش گهڕێ ئێمههیچمان نییهبۆڕاهێنانی ژیری منداڵان جگهلهچهندڕهحلهیهکی شکاوژورێکی بۆن دهباشیری کۆنی ساردوسڕی بێ سۆپاومامۆستایهکی بێ بهزهیی، نهبێت،هیچی ترمان نییهبۆچارهسهرکردنی هاوکێشهبیرکارییهکان جگهلهههڕهشهوتورهبوونوجنێودان.خۆئێمهئهگهرتابلۆیهکی پهڕشوبڵاویش بدهینهدهست منداڵهکانمان،بههێج شیوهیهک ناتوانن ئهوتابلۆیهدروستبکهنهوه،لهبهرئهوهی لهبنچینهدائهو تابلۆیه کهس نازنێت چۆن وکهی کێشراوه….هاوشانی ههمووئهوتابلۆسیاسیانهی کهڕۆژانهلهبهرچاومان دێنهکێشان.
ڕێنمای پێنجهم
یادهوریهکان .مرۆڤ لهئهنجامی تاقی کردنهوهڕۆژانهبههێنانهبیری خۆی بۆڕوداوهکۆنهکان کارێکی گرنگهبۆبهردهوامی ژیری مێشک تیایدامێشک خانهی زاکیرهی بهزیندوی دهبێتولهکارناکهوێت.
*،بهمانایهکی ڕونترگهرتۆزاکیرهت بهکارنههێنیت پاشماوهیهک لهکاردهکهوێت…بهڕای من ئهم ڕێنماییه لهپێشهکانی گرنگتر وپڕبایهخترهبۆمرۆڤی کوردی هاوکات لهههمووشیان خهتهرناکتروپڕمهترسی تره…موسیبهتێکی گهورهیهئهگهرتاکی کورد خۆی لهسهرئهوهڕابهێنێت کهزاکیرهی بخاتهوهگهڕبۆئهوهی شتی لهبیرنهچیتهوه..ئێمهگیانێکمان بهوهیهکهمیلهتێکین لهههمووان زیاتروزوترشتمان لهبیردهچێتهوهخۆئهگهرشتمان لهبیر نهچێتهوهدهبێتههۆی فهنابوونمان پاشان…کام یاددوهری بهناشوکری نهبێت یادوهرییهکانی ئێمههێندهتاڵن هێندهتفتن کهڵكی ئهوهیان نییه ئێمهبهبیرخۆمانیان بهینینهوه بگره باشتروایهئهم ڕێنماییهش لهفهرههنگی ژیری ئێمهدالابرێت.ئهگهرکوردبکهوێتهبیرهێنانهوهی ڕوداوهکان بیرهێنانهوهی نههامهتی وسیاڕۆژهکان شتێکی نامێنێت بۆدرێژهدان بهژیان کوردگیانێکی بهوهیهکهزووشتی لهبیرئهچێتهوه،خۆئهگهرشتی لهبیرنهچوبایهحاڵی نهدهگیشتهئهم ڕۆژهپڕشکۆداره.کوردلهبیری چوهکهسهدام کهوتوهوپانزهساڵهئازاده،ولهساییهی حکومهتو پهرلهمانودهسهڵاتێکی کوردی نمونهی لهسهرئاستی ڕۆژههڵاتی ناوهڕاست فهرمانڕاویهتی
ڕێنمای شهشهم :
خهوتن ….ڕهگهزێکی تری گرنگهکهبهشداری دهکات لهژیری مێشک وباشترکارکردنی لهم بارهیهشهوهڕۆژانهخهوتن ،شهش تاههشت ساعات لهڕۆژێکداکاڕێکی گرنگهخۆئهگهر21 کات ژمێرلهسهریهک نهخهویت ئهوالهشت قورس دهبێتومێشکیشت هیلاک دهبێت ،
*ئهگهرمهبهست لهخهوی جهستهبێت ئهوائێمهمیلهتێکی کهم خهوین ،زووزووخهومان بهڕوداوی خۆش وناخۆش دهزڕێنرێت، تهنانهت هێندێک جارلهبهرموجامهلات ،یاخودلهبهرسهرکهوتنی سهرۆکهکان دهڕژێنهسهرشهقامهکانوخهوی خۆش لهخۆمان تاڵدهکهینوبهدرۆی جادهوگهرهکانیشمان لهپێناوهیچیشدابهفیڕۆی ئهدهین.خۆئهگهرخوانهکردهمهبهست لهم ڕینمایییهخهوتنی ئهقڵمان بێت ئهوالهڕاستیدا ئێمهلهم بوارهداسهرکهوتوین وتهواوی ئهم ڕێنماییهمان بهجێهێناوه،بهبهڵگهی ئهوهی میلهتی کوردهێندهی لهخهمی خهوتنی ئهقڵێ دایههێندهلهخهمی هۆشبوونهوهبهئاگابوون نییه،..تۆبڕوانه شانزهساڵه بهدیارچرایهکهوه ڕۆژئهکاتهوه،بهههزاران بهدکاریو خراپهکاری بهلای گوێداتێدهپهڕێتولهگوێ بیستیدایه،بهههزاران کتێب،ڕستهووشه،بۆی دهڕێسێنرێت کهچی هیچ دهنگێک ناکات ،ئهم دهنگ نهکردنهلهوهئهچێت هی خهوتنی مێشکی بێت نهک خهوتنی جهستهی.
ڕێنمای حهوتهم :
پیاسهکردن….نیوکاتژمێرپیاسهکردنوسێ جارلهههفتهیهکدایارمهتی مێشک دهدات بۆزوتروهرگرتنی فرمانهدراوهکان بهمێشک ههرههائهمهوادهکات کههۆش لهجێی خۆی بمێنێتوهوهدوبارهکردنوبهردهوامیدان بهم کارهدهری خستوه کهتوانا لۆژیکییهکانی مێشک بهڕێژهی 15%زیاد بکات.
*باوهڕناکهم ئهم ڕێنماییهمهبهستی چونهبازاربێت..ناههرگیزناخۆئهگهرمهبهستی بوایهدهیگوت چون بۆبازاڕوتێکهڵاوی وقهرهباڵغیکارێکی بهسوده..وابزانم ،مهبهستی ئهوئێوارهپیاسانهش نییهکهلهههندێک لهشهقامهکانی ناسروابهشهقامی پیاسه پیاسهی کوڕانی تیادهکرێت،ڕهنگه زیاترمهبهستی پیاسهیک بێت لهجۆرێکی ترئێمهنهزانین چۆنه،ههق وابووئهوپسپۆڕانه جۆری پیاسهکردنهکهشیان بۆدهست نیشان کردینایه،تاهێندهبهدوایدانهگهڕاینایهویهکسهربهقسهمان بکردنایه،یان تۆبڵیت بهدهستی ئهنقهست نهیان ویستبێت ئاماژهی پێبدهن بۆئهوهی مێشکامان هیلاکوماندوو بکهن یان بۆئهوهش نهبێت ومهبهستیان بێت خۆمان لهئهنجامی گهڕان وپشکنین مهسلهکێک ،شهقامیک ڕێگایهک بۆپیاسهکردنهکه، بدۆزینهوه،ئهترسم هیچی ئهمانهنهبێتومهبهستی لهپیاسهی نیوکاتژمێری فڕکان فڕکانی ئۆتۆمبیله جامرهشهکان بێتومهخسهدی پیاسهی پیادهنهبیت…
ڕێنمای ههشتهم :
(ووشهی یهکتربڕ)الکلمات المتقاطعه….یاریهکه دهڵێن لهیابان زۆرگرنگی پێدهدرێت،ههروهالهخۆرئاواش بۆتاقی کردنهوی تواناکانی مێشک زۆربهکاردێت لهشێوهی گۆڤاریش دهردهچێت…باسکهران لهم بارهیهوهدهڵێن ههرکهسێک بهبهردهوامی ئهم جۆره ڕاهێنانه بکات لهپاشهڕۆژداتوشی خڵهفاندن نابێتو…خانهکانی مێشک توشی تێکچون نایهن.
*ئهگهربهم ڕێنمانییهبکهین ماڵی کوردکاول دهبێت چونکهدهرئهنجامهکهی بهعهکسی دهشکێتهوهئهگرکوردتوانی لهووشهی یهکتربڕدابلیمهتوشارهزابێت ئهبێتههۆی خڵهفانی پێشوهختوتێکچونی خانهکانی مێشکی نهک مانهوهیان لهجێێ خۆیدا.. ئهگهرکوردتوانای خوێندنهوهی دیوی ئهودیوهی ڕوداوهکان ههبێتوبۆچونێکی تری لابێت بهدهرلهوهی کهسیاسییهکانی تهرویجی بۆدهکهن ،ئهوکات توشی نهخۆشی لهدهستدانی متمانهوباوهڕبهخۆبوون دهبێت ،لهبهرئهوهی شیکارکردنی هاوکێشهکان وپڕکردنهوهی خانهکان بهووشهوگوتهزای گونجاوواتهپێشکهوتنی کۆمهڵ،کهئهمهش ئامنجێکه لهگهڵ دواکهوتویمان ناتهبایهوهتوشی شۆک دهبین ولهئهنجامی ئهوشۆک بوونهپێشوهخت توشی خڵهفاوی دێین.
ڕێنمای نۆههم :
قاوهی ڕهش بهشهکرهوه.دواڕێنماییوبابهتێکی گرنگهبۆئهوهی هۆش لهلای خۆی بمێنێتهوهو…مێشک توانای درپهڕاندنی چهندکارێکی ههبێت لهیهک کاتدا،،،بێ ئهوهی لێی تێکچێت یان لهتوانای کهم بکاتهوه، بهتایبهت بهیانیان زۆرگرنگهمرۆڤ قاوهبهشهکرهوهبخوات.
*سهیرهقاوهبهوههمووڕهشیوتاڵییهی خۆیهوه،چۆن دهتوانێت مێشکمان سپی بکات،ڕهنگهبههۆی شهکرهکهوهبوبێت ،بتوانێت کهمێک خۆی شیرین بکات بهڵام ئهی مێشکمان چۆن بۆسپی دهکاتهوه،قهدبیستوتانهڕهش سپی بکاتهوه،یان ببورن من بهههڵهداچووم ،ئهم ڕێنماییهناڵێت مێشکتان سپی دهکات ،بگرهدهڵێت،وادهکات هۆش لای خۆی بمێنێتهوه..من ههر لهخۆمهوه..کهمیک لهسودهکانی قاوهدودڵم زۆرباوهرم بهوهنییهکهقاوهبتوانێت ئهوڕۆڵهببینێت ،حهزیش ناکهم بهرپرسهکانمان باوهڕبهم حیکایهتهبکهن چونکه گهربێتوباوهڕ بهم ڕینماییهبکهن ئهگهرهاتوداوایان لێبکهین کهلهبهرنهبوونی کارهباهۆشمان لێبڕاوهوناتوانین بگوزهرێنوئیستیعابمان کهم بۆتهوه بهدوری مهزانهپێمان بڵێن چ قهیددهکات لهجیاتی کارهبابهیانیان قاوهی رهش بهشهکرهوهبخۆ..؟هۆشت دێتهوهلای خۆت !! ونهبونی کارهباشت لهبیردهچێتهوه
سهرنج..سهرجهمی ئهم ڕێنمایانه ڕاستن وهلهڕۆژنامهی ئێکسترابڵادێت وهرگیراوهڕۆژنامهیهکی ڕۆژانهی دانیمارکییه. .بهڵام ههوڵم داوهبهشێوهیهکی ترلهگهڵ بابهتهکهم تێی ههڵچنم تالهگهڵ ناوهرۆکی بابهتهکه ڕێکبکهوێت. بۆئاگاداری تکایه.
رۆژنامهی شهقام ژماره 87 لاپهره 12 دهرجوی 20 ی جانیوهری 2007 .
کوردستان پۆست له 13.02.2007