ڕاپۆڕتی ئاسۆ له‌سویده‌وه
ئه‌م مانگه‌له‌سوید باسی چی بوو…؟!
به‌دواداچونی ـ کامه‌ران ئیسحاق په‌ری
تایبه‌ت به ئاسۆ
ئاماده‌کردن وبڵاوکردنه‌وه‌ی هه‌واڵ..بێ قسه‌کردنوده‌رخستنی ڕاوبۆچونووخوێندنه‌وه‌ی ژیرانه به‌ته‌نهابه‌س نییه ..!،بگره‌ئه‌بێت جارجارله‌گه‌ڵ بڵاوکردنی هه‌واڵوده‌نگوباسه‌کان،خوێندنه‌وه‌وبه‌دواداچونوڕایه‌کیشمان له‌سه‌ریان هه‌بێت. به‌ڕای من ئه‌گه‌رڕۆژنامه‌گه‌ری،ته‌نهاکاری بڵاوکردنه‌وه‌ی هه‌واڵ بێت ئه‌واهیچ جیاوازییه‌کی ئه‌وتۆی له‌گه‌ڵ ئه‌ومرۆڤانه نامێنیت که‌توانای بیرکردنوجیاکردنه‌وه‌ی شته‌کانیان له‌ئاستێکی نزمدایه..له‌م سۆزگه‌وه‌گۆشه‌نیگایه‌وه‌هه‌وڵ ئه‌ده‌ین هه‌رجاره‌وبه‌پێی توانا له‌ئه‌وروپاوه.شتێک..هه‌واڵێکتان بۆباس بکه‌ین که‌پێشترله‌لای تۆنه‌بیستراوبێت..دواتریش بۆزیاتر گه‌شه‌دان به‌هونه‌ری هه‌واڵ نوسینوخوێندنه‌وه شی ئه‌توانیت تۆش هاوکارمان بیت به‌وه‌ی ڕاوڕایه‌ڵێکی خۆتمان پێ ڕابگه‌ێنیت….تازیاترگه‌شه‌به‌توناکانی هه‌واڵپه‌خشی بده‌ین.
- له‌سه‌رچه‌ندخڕه‌شکاوێک خه‌ریکه‌سه‌ری به‌تاشین ئه‌به‌ن..؟!
به‌م دواییانه‌وله‌گه‌ڵ واده‌ی شکستخواردنی پارتی سۆسیال دیمۆکرات له‌هه‌ڵبژاردنه‌گشتییه‌کانی سویددابه‌رامبه‌ربه‌باڵی ڕاستی سویدی به‌ڕابه‌ڕایه‌تی مۆده‌راته‌کان،ناچارده‌بوایه‌ڕابه‌ری بیری سۆسیاله‌کانوسه‌رک وه‌زیرانی سوید(یۆران په‌ڕشۆن)ماڵوحاڵوناوناوبانگیش بۆسه‌رک وه‌زیرانی نوێ به‌جێبهێڵێت،..وه‌لێ پێناچێت ئه‌م جێهێشتنه‌هه‌روابه‌ئاسانی تێبپه‌‌ڕێت ئه‌وه‌تائاژانسوتۆری هه‌واڵی ئه‌لیکترۆنی سویدی له‌م هه‌فته‌یه‌داهه‌واڵیکی سه‌یری له‌سه‌ردواماڵئاوای یۆران په‌رشۆن بڵاوکردۆته‌وه‌تیایداهاتوه..(کاتێک که‌یۆران په‌رشۆن ده‌بووبۆدواجاربه‌ناچاری کۆشکی سه‌رک وه‌زیران به‌جێبهێڵێت له‌گه‌ڵ خۆیدادووقه‌نه‌فه‌ی سوورره‌نگوشه‌ش قه‌ڕوێڵه‌ی خه‌وتنوفه‌رشیکی ڕاخراوله‌ژووری نوستنه‌که‌ی وچه‌ند قاپوقاچاخوپه‌رداخێکی برد..)شایه‌نی باسه‌نرخی سه‌رجه‌می ئه‌م کاڵایانه‌ی که‌سه‌رۆک وه‌زیرانی پێشویۆران په‌ڕشۆن له‌گه‌ڵ خۆیدا بۆماڵه‌تازه‌که‌ی گواستویه‌تیه‌وه‌به‌پێێ خه‌مڵاندنێکی بازاری(ده‌ستی دوو) به20.500 کڕۆنی سویدی ئه‌خه‌مڵێنێت که‌ده‌کاته‌نزیکه‌ی 3000سێ هه‌زاردۆلار..
ئه‌وه‌ی که‌پێویسته‌بوترێت
….زۆرسه‌یره‌ئه‌مڕۆکه‌له‌جیهانداوڵاتانێک هه‌بێت بوێرن…وزات بکه‌ن هه‌واڵوبه‌دواداچون له‌سه‌رسه‌رۆک وه‌زیرانوکاربه‌ده‌سته‌کانیان ڕێک بخه‌‌نوله‌هه‌ندێ بۆنه‌شدا..به‌پیاوخراپ ناویان بهێینوله‌وش زیاتربیانه‌وێت له‌سه‌رتۆزێ خه‌ره‌که‌شکاووقاپوقاچاخ سه‌ری به‌تاشین به‌ن … که‌چی له‌وڵاتانی تروله‌ساییه‌ی نه‌بوونی که‌شی دیموکراتی که‌س نه‌وێرێت بڵێت له ل..لای ئێمه ڕۆژانه به‌سه‌دان هه‌زاردۆلارله‌لایه‌ن کاربه‌ده‌ستان وده‌سه‌ڵاتدارانمانه‌وبه‌فیڕۆئه‌درێت،وسوء سه‌رف ئه‌کرێتوکه‌سیش نییه‌پێیان بڵێت بۆ؟…لای ئێمه‌به‌هۆی ده‌سه‌ڵاته‌وه به‌داخه‌وه‌به‌هه‌زاران ده‌وڵه‌مه‌ندوگه‌نده‌پیاوپه‌یدابوه‌که‌س نازانێت سه‌رچاوه‌ی ئه‌وداهاته‌زۆروبێشوماره‌له‌کوێوه‌یه‌وه‌چۆن به‌ڕێ ده‌چێت،وه‌لێ لای ئه‌مانیش خه‌ریکه‌له‌سه‌رسێ هه‌زاردۆلارده‌یکه‌نه‌پیاوخراپوبه‌دوریشی مه‌زانن ئه‌ودووقه‌نه‌فه‌سورڕه‌نگ وشه‌ش قه‌ڕوێله‌یه هه‌مووکاره چاکوباشه‌کانی ئه‌وزاته‌له‌گۆڕبنێت …..داخۆکه‌ی بێت ئێمه‌ش ڕۆژێک له‌ڕۆژان بتوانین پرسیارله‌به‌رپرسه‌کانمان بکه‌ینو ڕاشکاوانه وبێترس وچاوسورکردنه‌وه‌پێیان بڵێن …(من این لک هذا).؟
- باوکێکی ته‌مه‌ن چلوچوارساڵی ده‌ستدرێژی سێکسی له‌سه‌رکچه‌ته‌مه‌ن ده‌ساڵانه‌که‌ی خۆی ده‌کات..!
به‌م مانشیته‌وپترله‌هه‌فته‌یه‌که میدییای بینراوبیستراونوسراوئه‌له‌کترۆنی سویدی به‌دوای ئه‌م هه‌واڵه‌داده‌چێتوله‌هه‌وڵی شیکردنوکردنه‌وه‌ی ته‌لیسمه‌کانیدایه..(باوکێکی ته‌مه‌ن چله‌چوارساڵ ده‌سترێژی سێکسی له‌سه‌رکچه‌ته‌مه‌ن ده‌ساڵانه‌که‌ی خۆیداده‌کات)وابڕیاره‌دادگائه‌م دووشه‌مه‌یه سزاوتێڕوانینی خۆی له‌سه‌ربدات ..پێشتریش هۆی ئه‌م ده‌سترێژییه‌گه‌ڕێنراوه‌ته‌وه‌بۆشپرزه‌یی ده‌رونی باوکه‌که‌وبێده‌سه‌ڵاتی کچه‌که‌ی له‌ئاست گه‌وره‌ی زه‌بربه‌ده‌ستی باوکی.
ئه‌وه‌ی که‌پێویتسه‌بوترێت…!
دیارده‌ی ده‌سترێژیکردن له‌سه‌رمنداڵی خۆ.ناسراوبه‌دیارده‌ی (سێکسی ناوخێزان،باوک له‌گه‌ڵ کچی خۆی ،دایک له‌گه‌ڵ کوڕی خۆی خوشک له‌گه‌ڵ برای خۆی…هتد)دیارده‌وقه‌یرانوکێشه‌یه‌کی هه‌ره‌مه‌زنی کۆمه‌ڵگای ئه‌وروپی به‌گشتیوسویدی به‌تایبه‌تییه…جارنییه‌هه‌واڵی سه‌یرو سه‌مه‌ره‌ی له‌م شێوه‌یه‌نه‌هاتبێته‌ڕێم…له‌ڕاستیشدازۆرترین تاوان که‌له‌سویداباوی بێتوسزای توندیشی له‌سه‌ربدرێت تاوانی ده‌سترێژی سێکسه…به‌پێی ده‌ستوری سویدیش هه‌رده‌سترێژییه‌کی له‌وجۆره‌وبه‌تایبه‌ت له‌گه‌ڵ ته‌مه‌ن خوار15ساڵ ومنداڵان بکرێت دادگاسزای 3بۆ6 ساڵی تیاده‌دات …وه‌لێ پێناچیت ئه‌م توندییه‌له‌سزادان ڕیگایه‌کی ڕاستوگونجاوی چاره‌سه‌ربێت بۆده‌سگرتن به‌سه‌ردیارده‌که‌به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌وی پترله‌سه‌داحه‌فتاوپێنجی گرتوخانه‌کانی سویدئه‌وتۆمه‌تبارانه‌ی له‌خۆگرتوه‌که‌دیارده‌ی ده‌ستدرێژی سێکسیان ئه‌نجامداوه..هه‌ندێک له‌پسپۆڕان وده‌روون ناسان ئه‌م ده‌سترێژی سێکسی یه‌ده‌گه‌ڕیننه‌وه‌بۆحاڵه‌توئه‌وبارگرانی(ده‌رون شپرزییه‌ی که‌باوکان زیاترتوشیان ده‌بێت) وله‌ژێر کاریگه‌ری ئه‌وده‌روون خراپیه‌ش ئه‌وکاره‌ئه‌نجام ئه‌ده‌ن …هه‌ڵبه‌ت له‌سه‌رجه‌می ئه‌وده‌سترێژیانه‌ده‌رکه‌وتوه‌که(ترساندن)وتۆقاندن ڕه‌گه‌زی سه‌رکی ئه‌وده‌سترێژیانه‌بوه‌وکه‌باوک له‌ئه‌نجانمی ده‌سه‌ڵاتی باوکایه‌تیوبه‌زه‌بری ترس ئه‌وکاره‌ی ئه‌نجامداوه…به‌ڵام له‌چیرۆکی ئه‌م جاره‌ی ده‌سترێژییه‌که‌ئه‌وه‌هاتوه‌که ئه‌م کچه‌له‌گه‌ڵ واده‌ی جیابونه‌وه‌ی دایکی له‌باوکی وله‌سه‌ردانه‌کانی کچه‌بۆمالی باوکی ئه‌وکاره‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌نجام دراوه….ئه‌مه‌ش ئه‌ومه‌ترسیانه‌ده‌رده‌خات که‌ڕه‌نگه‌به‌هۆی جیابونه‌وه‌ی ژنومێردتوشی منداڵان بێتوله‌ئاینده‌شدابه‌خراپیوبه‌قورسی کارله‌ڕیره‌وی ژیانیان بکات.
- خه‌ڵکی سوید….حه‌زیان له‌قه‌ره‌باڵغی نی یه..!
ڕۆژنامه‌ی مێترۆبه‌هۆی پرسیاری ڕۆژانه‌له‌ڕێگه‌ی ویب سایته‌که‌یه‌وه‌رۆژانه‌پرسیاری جۆراوجۆرئاڕاسته‌ی خوێنه‌رانی ده‌کات پرسیاری هه‌ره‌سه‌رنج ڕاکێشی ئه‌م مانگه‌ی به‌لای منه‌وه‌ئه‌وه‌بووکه‌له‌سه‌رئاره‌زووی نیشته‌جێبوونی خه‌ڵك کردبووی .نزیک شاریاخودناوبازریان ده‌ره‌وه….هتد؟ئه‌نجامی ڕاپرسییه‌که‌به‌م شێوه‌یه‌بوو.
ـ % 29 ی خه‌ڵکی سویدحه‌زیانه‌دوورله‌شاروقه‌ره‌باڵغیه‌که‌ی نیشته‌جێبن .
ـ %25 یشی له‌شارۆچکه‌وکۆمه‌لگابچوکه‌کان ی نزیک شار.
ـ %16 به‌ته‌نهاونزیک ده‌ریاچه‌یه‌ک.
ـ %14 به‌وئاڕاسته‌یه‌ی که‌نزیکت ده‌کاته‌وه‌له‌سه‌نته‌ری شار.
ـ %12 له‌هه‌رشوێنێک بێت به‌رله‌ده‌روازی گه‌یشتن یاخودده‌رچوون له‌شار.
ـ%4 یش ده‌ڵێت بۆمن ئه‌وه‌نده‌به‌سه‌که‌پاسوشه‌مه‌نده‌فه‌رهه‌بێت ئاسانکارگه‌یشتنم بۆناوشارده‌سته‌به‌ربکات.
ئه‌وی که‌پێویسته‌بوترێت…!
به‌پێی وه‌ڵامی ئه‌م ڕاپرسییه .ده‌رده‌که‌وێت خه‌ڵکی سوید ئاره‌زووی ژیانی جه‌نگه‌ڵوقه‌ره‌باڵغیان نییه‌وزیاترحه‌زیان به‌ژاینێکی ئارام ودوره‌په‌رێزه…وه‌ک له‌تێکه‌ڵ بوون به‌جه‌نگه‌ڵی بازاروناوسه‌نته‌ره‌قه‌ڕه‌باڵغه‌کان..ئه‌شتوانم بڵێم ئه‌م وه‌ڵامدانه‌وه‌یه‌هه‌ڵقوڵاوی ویستو که‌سیه‌تی سویدی نیشان ده‌دات له‌وه‌ی که‌کۆمه‌لگایه‌که‌ئاره‌زوی زۆری هاتوچۆوبێنه‌وبه‌ری نییه..ئه‌وه‌تانێ له‌سه‌داشازده‌ی دانێشتوانی سویدئاره‌زوی نیشته‌جێبوون له‌نزیک ده‌ریاچه‌یه‌کی ئاوه‌وبه‌ته‌نهابێ دراوسێوقه‌ڕه‌باڵغێ یاخودگه‌ره‌لاوژێی شاره‌گه‌وره‌کان…هه‌رئه‌م حه‌زووئاره‌زووشه.که‌به‌شێوه‌یه‌کی ئاڕاسته‌کراو‌کارله‌هه‌بوونی په‌یوه‌ندیه‌کی کۆمه‌ڵایه‌تی بێ‌هێزو(سارد)ی خێزانوکۆمه‌ڵگاده‌کات..شایه‌نی گوتنه‌سوید یه‌کێکه‌له‌و وڵاتانه‌ی که‌گرنگیه‌کی زۆر به‌جێی نیشته‌جێبونوناوماڵ ئه‌ده‌ن ..له‌م باره‌یه‌شه‌وه‌ڕاسته‌گه‌ربڵێن یه‌ک له‌سه‌رسێی داهتیان بۆناوماڵوشوێنی نیشته‌جێبوونیان خه‌رجده‌کرێت ..له‌کاتێکداله‌وڵاتێکی وه‌ک یۆنان ته‌نها%12 داهاتی ده‌سکه‌وتوبۆناوماڵ جێ نیشته‌جێکه‌یان دێته‌خه‌رجکردن.
په‌راوێزوسه‌رچاوه…
ـ ئاژانسوتۆری هه‌واڵی سویدی svenskadagsbladadetwebb هه‌واڵه‌کانی ناوه‌ڕاستی ئه‌م مانگه.
ـ باوکێک ده‌سترێژی سێکسی ده‌کات ڕۆژانامه‌ی ئافتۆن بڵادێت ،گێ پێ.سیتی
ـ مێترۆڕۆژانامه‌یه‌کی ڕۆژانه‌ی سویده،پترله‌دووملیۆن خوێنه‌ری هه‌یه‌به‌خۆرای له‌ناوخه‌ڵکداله‌شاره‌گه‌وره‌کانی یۆتبۆری ستۆکهۆڵم،مالمۆ بڵاوده‌کرێت داهاتی ئه‌م ڕۆژنامه‌یه‌له‌ڕیکلامه‌کانه‌وه‌یه.ڕاپرسی ڕۆژی 16.11.2006
شوێنی بڵاوکراو
له‌ژماره 311 ده‌رچوی رۆژی دوشه‌ممه 4ی دیسێمبه‌ری 2006 له لاپه‌ڕه 3 هه‌واڵ دا بڵاوبۆته‌وه.
ماڵپه‌ڕی ده‌نگه‌کان له به‌رواری 5ی دیسێمبه‌ر 2006 بڵاوبۆته‌وه .