چاره‌نوسی سه‌دام ….وخه‌وه‌كانی منوتۆ
دیموکراسیه‌تی ئه‌مڕۆنابێت دکتاتۆریه‌تی دوێنێمان پێ له‌بیرکات….
ئه‌وشه‌وه‌ی که‌به‌غدادیان بۆمب باران كرد ،من چاوم كزه‌ی خه‌وی ده‌هات وه‌ك بڵێت زۆرده‌مێكه نه‌خه‌وتبێتم له‌كارگه‌ڕابوومه‌وه‌هیلاكوماندوو،وه‌ك پیشه‌ی هه‌مووشه‌وێكیش چاكه‌م خسته‌سه‌رئاگر…هێنده‌ی پێ نه‌چووله‌ده‌رگای ماڵیان داسێ هاوڕێی ترم خۆیان كردبه‌ماڵداپێكه‌وه‌به‌ده‌م چاخواردنه‌وه‌چاوه‌ڕێی كۆتای هاتنی ماوه‌ی دیاری كراومان ده‌كردبۆكۆتایی هێنان به‌ده‌سه‌ڵاتی دكتاتۆرێك كه‌هه‌ر ناوه‌كه‌ی له‌سه‌رزووبان مایه‌ی نیگه‌رانی وغه‌مباریهه‌مووان بووه .له‌م گفتوگۆیانه‌دابوون كات ژمێریش هێشتانه‌بوبوه12 ی نیوه‌شه‌و ،…له‌سه‌رده‌ستی كورسییه‌ڕه‌شه‌كه‌خه‌وم لێ كه‌وت ئیدی ئاگام له‌دنیانه‌ما وه‌ك بڵێن {نه‌بای هاتوه‌نه‌باران ْ}وه‌ختێكیش به‌خه‌به‌رهاتمه‌وه‌چاوم هه‌ڵهێنابه‌یانی بووهه‌موان خه‌وتون ،منیش له‌جێگه‌ی خۆمداخه‌وێنراوم …،له‌جێگاكه‌م هه‌ستامو ئه‌وانیشم خه‌به‌ركرده‌وه‌به‌یانی باشمان له‌یه‌ك كرد..ئه‌م جاره‌شیان چاكه‌م خسته‌وه‌سه‌رئاگر به‌ده‌م چالێ نانه‌وه‌لێم پرسین ؟ئه‌رێ كوڕینه‌چی بوو !؟ …لێیاندا؟ خستیان!؟!
گشتیان به‌یه‌ك ده‌نگ به‌زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌كی پڕله‌له‌گازنده ،وه‌ك بڵێن نه‌ده‌بوایه‌شه‌وی ڕابردووخه‌وو بیبردیتایه‌وبێ به‌شبی له‌ده‌ستپێكی ساته‌وه‌ختێكی نوێ وهه‌گبه‌یه‌كی نوێ له‌مێژووی هاوچه‌رخی عێراقو کوردستان
ئه‌وساته‌وه‌ختانه‌ی كه‌هه‌موو دۆست ودوژمن حه‌زوناحه‌زچه‌نده‌هاساڵه‌چاوڕێیه‌تی
ئا ئا لێیاندا …باشیان لێداوه به‌ڵام فایده‌ی چی خۆسه‌دام تیانه‌چوه‌وتۆیش چویت خه‌وتی .
ته‌له‌فیزۆنه‌كه‌بكه‌ره‌وه‌بزانه‌نه‌كه‌وتوه !؟نه‌یان خستوه ؟ که‌كرده‌وه‌تومه‌زله‌دوینێوه‌له‌سه‌ر که‌ناڵی cnn به‌جێ ماوه‌ئه‌وساته كه‌ناڵه‌كه وینه‌وهه‌واڵی زیندووی له‌شكركێشی هێزه‌كانی مارێنوزوهاوپه‌یمانانی نیشان ئه‌دا له‌سوچێكی شاشه‌كه‌ش جه‌نگ له‌عێراق ببوه‌مانشێتی سه‌ره‌كی كه‌ناڵه‌كه زوومی كامێراكه‌ش خێراخێراده‌چووه‌سه‌ر ئه‌وتانكوزریپۆشانی كه‌پۆسته‌ری سه‌دامی پێوه‌بوو له‌ژێریشیه‌وه‌نوسرابوو{ده‌مانه‌وێت
وه‌ك بلێن هێمایه‌ك بداته بینه‌ر كه‌جه‌نگ بۆچی وله‌دژی كێیدایه !؟
هاوكات بۆهه‌موولایه‌ك ئاشكرابێت كه‌جه‌نگ له‌دژی سه‌دام له‌مقۆمقۆ وهێنه‌وبه‌ره‌ده‌رچووه‌وله‌قۆناغی جێبه‌جێ كردندایه
– ڕۆژانی كاره‌سه‌ربازیه‌كان له‌ڕووی عه‌سكه‌رییه‌وه‌زۆرسه‌خت نه‌بوو 21 ڕۆژ له‌وشه‌ڕه‌كافی بوو بۆهاتنه‌دی به‌شێكی زۆری خه‌ونه‌كان وهیوابه‌خشین به‌ڕۆژێكی باشتر ،به‌ڵام جه‌نگ كۆتای پێ نه‌هاتبوو
ڕۆژی كه‌وتنی به‌غداو هه‌ڵپاچینی په‌یكه‌ره‌كانی زوحاكی سه‌رده‌م ڕسواكردنی دیواروعه‌رشی كه‌لاوه‌كه‌ی سه‌دامیش قۆناغێكی تری كه‌وتنه‌یه‌ك له‌دوای یه‌كه‌كانی سه‌دام وبه‌عس بووهه‌ر له‌وڕۆژه‌شدا من خه‌وتبووم پێیان گوتم كه‌سه‌دام كه‌وتوه پاشانیش ده‌ركه‌وت كه‌مه‌به‌ستیان كه‌وتنی په‌یكه‌رووێنه‌كانه وسه‌دامه‌و هێشتا ماوه
ئه‌م مانه‌ی سه‌دام نیگه‌رانیو گازنده‌ییه‌كی زۆری خستبووه دڵی زۆرێكمان ته‌نانه‌ت من وتۆیش زۆرجارچاره‌نووسی ئه‌ودیكتاتۆره‌مان به‌چاره‌نووسی هێتله‌رده‌به‌سته‌وه پێشم وابووكه‌مێژووجارێكی تربه‌به‌رگووفۆڕمێكی نوێی عه‌وله‌مه‌خۆی دووباره‌ده‌كاته‌وه هاوكات له‌نیازی ئه‌مریكا وهاوپه‌یمانه‌كانی دوودڵ بووم كه‌به‌رلینو به‌غداد به‌چاره‌نووسی هێتله‌رو سه‌دام نامۆ‌بن وڕۆژێكیش دێ سیناریۆی چاره‌ه‌نوسیان، له‌هۆلیوددابه‌نرخوپاره‌ی جیاوازده‌فرۆشرێته‌وه.
له‌وه‌ش زیاتر ده‌ترسام كه‌چاره‌نوسی سه‌دام مه‌سه‌له‌یه‌كی ته‌كنیكی بێت نه‌ك مه‌سه‌له‌یه‌كی چاره‌نووس ساز هاوكات ئه‌وه‌شم ده‌زانی كه‌مرۆڤێك بتوانێ سیوپێنج ساڵ به‌وهه‌مووفێڵو ته‌ڵه‌كه‌بازییه بمێنێته‌وه‌ده‌توانێت لانی كه‌م سێسه‌دووپه‌نجاڕۆژبه‌حه‌شاردراوی بمێنێته‌وه نه‌ك هه‌شت مانگ ته‌مه‌نی درێژی خۆحه‌شاردانی بێت….
کوژرانی كوڕه‌كانی سه‌دام وگرتنی یه‌ك له‌دوای یه‌كی به‌كرێ گیراو ئه‌ڵقه‌له‌گوێ كانی به‌عس ئاماژه‌یه‌كی گه‌وره‌بووبۆنیازپاكیو خه‌م خواردنی ئه‌مریكاوهاوپه‌یمانانی له‌باره‌ی له‌ناوبردنوڕیشه‌كێشی ته‌واوی ئه‌وڕژێمه به‌سه‌دامیشه‌وه.
به‌ڵام ئه‌وه‌ی كه‌له‌سه‌دامم چاوه‌ڕێ نه‌ده‌كردكه‌به‌وشێوه‌یه‌ده‌ست گیربكرێت له‌ناخیشدا ئه‌وه‌نده‌ترسنۆك بێت تاقه فیشه‌كێكیش به‌ڕوی ده‌ست گرانی نه‌ته‌قێنێتوبڵێت من سه‌رۆکی ئێراقم ،له‌وه‌ش زیاتر هه‌مووئه‌وناوبانگو سه‌داییه‌ی كه‌هه‌شی بوولای دۆستودووژمنانی پوچه‌ڵ بكاته‌وه‌ناچارمان بكات به‌شێوه‌یه‌كی تر له‌سه‌رسه‌دام بدوێین
له‌پاش شێوازی گرتن وخۆبه‌ده‌ست دانی سه‌دام پێویسته هه‌موومان پێوانه‌كانمان بۆ دیاری كردنی كه‌سیه‌تی سه‌دام حسێن بگۆڕین تا ئاستی هه‌ڵاوگێڕكردنی ته‌واوی ناوبانگی سه‌دام پێویسته هه‌موو مرۆڤایه‌تی به‌وه‌بزانێت كه‌سه‌دام حسێن جگه‌له‌كابرایه‌كی نه‌خۆشی جه‌لادووخوێن مژ هیچی تر نه‌بوه نه‌ك ته‌نها قاره‌مانی عه‌رره‌ب وبه‌عس ده‌رنه‌چووبگره‌زۆرله‌وه‌ش له‌رزۆكتر ده‌رچوودیمه‌نه‌كانی گرتنی سه‌دام حسێنش شاهێدی ئه‌وڕاستییه‌ن كه‌سه‌دام حسێن به‌رله‌وه‌ی به‌رگی سه‌رۆكایه‌تی وڕابه‌رایه‌تی بكاته‌به‌ربه‌رگی دوژمنكاری وشه‌ڕانگێزی وتاوانبری جه‌نگی كردۆته‌به‌ر.
هاوكات فرمێسكه‌كورتوكه‌مه‌كه‌ی پڕێمه‌ریش له‌یه‌كه‌م كۆنگره‌و مژده‌به‌خشی گرتنی سه‌دام هێما و ئه‌وپه‌ڕی نیشانه‌ی خۆشه‌ویستی و خه‌مخۆری و ڵسۆزی ئه‌مریكاوحكومه‌ته‌كه‌یه‌تی بۆگه‌لانی عێراق، بۆڕزگاربوونیان له زووحاكی سه‌رده‌م وهاتنه‌دی خه‌وه‌كانی منوتۆیش .
هه‌ق نییه‌چاره‌نوسی دیكتاتۆرێك به له‌سێداره‌دانی دا ته‌واوبێت ؟
ئه‌مه‌یه‌که‌من ده‌مه‌وێت لێره‌بیوروژێنم که‌ڕه‌نگه‌زۆرێکمان له‌وه‌تێنه‌گه‌ین که‌چه‌ندمانابه‌خشه‌که‌سه‌دام حسێن سزایی له‌سێداره‌دانی به‌سه‌رنه‌سه‌پێنین ، بگره‌پێویسته‌هه‌مووڕۆژێكی ژیانی داهاتووی سێداره‌دانێك بێت بۆخۆی بۆچی . ؟!ئه‌وفرسه‌ته‌بده‌ین به‌سه‌دام ؟!جارێکی تربژێته‌وه!؟به‌له‌سێداره‌دانی ژیانه‌وه‌یه‌کی تربۆسه‌دام ده‌هێنینه‌کایه‌وه…..بۆچی ؟وانه‌بێت هه‌مووڕۆژێکی سه‌دام له‌زیندانی ئه‌به‌دیه‌ت سێداره‌دانێکنه‌بێت بۆخۆی،به‌له‌سێداره‌نه‌دانی سه‌دام دوبه‌رد به‌چۆله‌که‌یه‌ک ده‌کوژین
یه‌که‌میان
،سه‌دام له‌وخه‌ونه‌خه‌به‌رده‌که‌ینه‌وه‌که‌به‌له‌سێداره‌دانی مێژویی پڕله‌خوێناویه‌که‌ی کۆتایی ده‌هێنین …به‌مه‌ش فرسه‌تێکی گرنگ له‌ده‌ست ده‌ده‌ین له‌مه‌ڕ زیاترتێگه‌یشتنو توێژینه‌وه‌له‌مه‌ڕسه‌دام ،بۆوه‌ڵام دانه‌وه‌ی ئه‌وپرسیارانه‌ی که‌ڕه‌نگه‌به‌ده‌ست گیرکردنی هیتله‌ر،مێژووبه‌شێوه‌یه‌کی تربنوسرایه‌ته‌وه.توێژینه‌وه‌له‌سه‌ر سه‌دام بابه‌تێکی زۆرگرنگه به‌تایبه‌ت بۆگه‌لی کورد ،بۆئه‌وه‌ی له‌ڕێگه‌یه‌وه‌بزانین ئایاسه‌دام نه‌خۆش بوه‌یان شۆڤێنێکی خوێن مژ گه‌رنه‌خۆشه باجاره‌سه‌ره‌که‌ی بدۆزینه‌وه،گه‌رشۆڤینێکی دڕنده‌شبوه‌باله‌هه‌مووبیره‌شۆڤێنسته‌کان به‌ئاگابین ه‌لێان بترسین
دووه‌میشیان
،له‌نوسینه‌وه‌ی ده‌ستوری ئێراقی تازه‌له‌وکێشه‌یه‌ڕزگارمان ده‌بێت که‌سزایی له‌سێداره‌دان له‌فه‌رهه‌نگی ده‌ستوری ئێراق له‌بن ڕیشه‌کێش بکه‌ین وجی ترفرسه‌ت نه‌ده‌ین به‌وه‌ی هیچ یاسایه‌کوده‌ستورێک هه‌بێت بۆله‌ناوبردنی مرۆڤ که‌زۆرله‌وه‌پیرۆزتره‌به‌گیان له‌ده‌ستدانێکی بێمانابفه‌وتێنرێت
ده‌ركه‌وتنی سه‌دام به‌وشێوه‌له‌رزۆكه له‌به‌رده‌م كامێراكانی دوونیا سه‌رشۆڕیه‌كی تری بۆئه‌وعه‌ره‌بانه‌تۆماركرد كه‌به‌درێژایی ته‌مه‌نی حوكمی خۆی به‌ڕابه‌ری ئۆمه‌تی عه‌ره‌بی ناسرابوو….. لێره‌داپێویسته‌بڵێن که‌دیمووکراتیه‌تی ئه‌مڕۆی گۆڕه‌پانی سیاسه‌تی نوێی ئێراق به‌هه‌مووخه‌وشوناڕیکیه‌کانیشیه‌وه…..نابێت دیکتاتۆریه‌تی دوێنێی نزیکمان له‌بیر بکاته‌وه…..بۆئه‌مه‌شیان پێویسته‌وێنه‌ی سه‌دام له‌به‌رگێکی مردودابه‌زیندویه‌تی بمێنێته‌وه.
شوێنی بڵاوکراو : رۆژنامه‌ی سلیمانی نوێ ژماره 100 ده‌رچوی پێنجشه‌ممه 1 ی جانیوه‌ری 2004 لاپه‌ڕه 32
شوێن وکاتی نوسین : دانیمارک
ئه‌م وتاره له‌بنچینه‌دا دوو وتاری جیاواز بوه به‌لام رۆژنامه‌ی سلێمنای نوێ هه‌ندێکی له‌وتاری دووه‌م بڕیوه‌و پێکه‌وه‌لکانویه‌تی وکردویه‌تی به‌یه‌ک وتار .